МАРГҰЛАН ӘЛКЕЙ ХАҚАНҰЛЫ

МАРГҰЛАН ӘЛКЕЙ ХАҚАНҰЛЫ (1904-1985 ж.), ғалым, Қазақстан археология мектебінің негізін қалаушы. Бүкілодақтық география коғамының толық мүшесі (1933  ж.), филология ғылыми докторы (1946 ж.), ҚазКСР ҒА-ның корреспондент мүшесі (1946 ж.), академигі (1958 ж.), профессор (1960 ж.), ҚазКСР-інін еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1961 ж.). Ә.Марғұлан Ленинградтың Шығыстану институтын бітірді (1934 ж.), Ленинград мемлекеттік университетінің қоғамдық ғылымдар факультетінің шығыс бөлімшесінде оқыды. 1926-1930 ж. КСРО ҒА-ның Қазақстан экспедициясы құрамында қазақтардың әдет-ғұрып, тұрмысы мен өнерін зерттеді. 1930 ж. ҚазКСР Оқу Халық Комиссариатынын жанындағы Жаңа алфавит комитетінде ғылыми қызметкер. 1931-1946 ж. Материалдық мәдениет тарихы жөніндегі мемлекеттік академияның (ГАИМК) аспиранты, сонымен қатар Шығыстану институтында оқытушы. КСРО ҒА-ның Материалдық мәдениет тарихы институтында ғылыми қызметкер, 1938 жылдан өмірінің соңына дейін ҚазКСР ҒА-да (1946 жылға дейін КСРО ҒА-ның Қазақ филиалы) аға ғылыми қызметкер, Тарих, археология-этнография институтында сектор, бөлім меңгерушісі. Сырдария, Талас, Шу өзендері бойындағы ежелгі қалалардың орнына алғаш рет археология қазба жұмыстарын жүргізіп, Тараз, Отырар, Сайрам, Сауран, Сығанак, Беғазы-Дәндібай мәдениетін зерттеді. Оның басшылығымен Ш. Уәлихановтың таңдамалы (1958 ж.) және 5 томдық шығармалар жинағы (1961-1972 ж.) жарық көрді. ҚазКСР Мемлекеттік сыйлығының (1982 ж.) және ҚазКСР ҒА-ның Ш. Уәлиханов атындағы сыйлығының лауреаты (1967 ж.). Ленин орденімен марапатталған.